Nalau
Andri Putiri
Jaman daluru, naan erang
kaulun upu bujang, bangaran hi Nalau. Upu yena bujang taruna,manuwu, huan uweng
kahaba hengau itamelum, puang sa daya mahi pipayuen, numa daya Huan panalu
taulang hengkang/juduh. Hi Nalau na, pada kala kawan upuan lain, pada panai
usaha pakarang, ngulah fikir akal pigawian pakai nadap itamelum kala Ulun
sambil Basari hengau pada. Amun kawan upuan lain panai tamaruh neweng, ngume
na'un ha hi Nalau na naan katauen lain, hanye yiru ngulah tuak.
Kaayat subuh, hi Nalau
nguka kusi tuak pas andrau ka walu udi hanye nuku ngulah tuak, salenga tudi
walu kaukui wurung punei hang Wiwi kusi, alalu bahimat walu kaukui wurung yeru
nguut tuak ulahan Nalau nelang here ngukuyuku "Sariak saringkay, kayu
basai rumang Bali,ayu takam nguut tuak Nalau, himpan takam tau jari putiri"
ka rueh ka walu kaukui wurung punei yiru
malengan sa kalayiru pata lengan kakuyuku ni. Udi hie, tubak siding here nanan
Wiwi kusi tuak Nalau. Hi Nalau kasegahan tuu kawan rupa Segah wurung
punei yiru, Balalu bafikir hanye kaawe akal hanye kaiyuh nyama wurung punei yiru pakai na
samelum ni. Tapitah andrau, nuku lagi hi nalau ngulah tuak, hampe andrau ka
walu. Bujur , hawi lagi 8 kaukui wurung punei andrau hiye, tudi mulek ma Wiwi
kusi tuak wat Nalau sambil ngukuyuku "Sariak saringkay, kayu basai rumang
Bali, ayu takam nguut tuak Nalau, himpan takam tau jari putiri." Bagamat
hi Nalau Sadina, Balalu ridit- ridit hantekap jama ni, iyuhni erang kaukui wurung
punei.
Sa wurung punei lain pada emah, Balalu tubak samiding. Haaaa....arai hi Nalau, kaiyuh erang kaukui punei Nien, ganyah hanye nilai ngalaluhu wurung yiru, salenga iwadik wurung punei hang karungkuman ni jari erang kaulun putiri raja winei Mahi uweng taning, Segah paruna manyu uruwawa mahadin nakesah peribahasa. Ha, kawan Umpu, Sawung dinung here rueh, takang ang bagarak, ikirat ang ikitup, maleleng ang ikilar (Amun antuhanni kawan iya itati, samasam "jatuh sinta".
Sa wurung punei lain pada emah, Balalu tubak samiding. Haaaa....arai hi Nalau, kaiyuh erang kaukui punei Nien, ganyah hanye nilai ngalaluhu wurung yiru, salenga iwadik wurung punei hang karungkuman ni jari erang kaulun putiri raja winei Mahi uweng taning, Segah paruna manyu uruwawa mahadin nakesah peribahasa. Ha, kawan Umpu, Sawung dinung here rueh, takang ang bagarak, ikirat ang ikitup, maleleng ang ikilar (Amun antuhanni kawan iya itati, samasam "jatuh sinta".
Balalu insing Nalau
putiri mawinei na nadap mantir pangulu adat, laku adu untung, nampe rereu
putiri yena jari darangan hengau itamelum hengau itamaya. Singkat kesah, naadu
here rueh Kude putiri yena naan sasaratan mun hi Nalau hamen narangan hanye . Paiyuh
hanye hampe kaantuhan wusi kakuyuku kawan punei hang Wiwi kusi waktu nguut tuak
Nalau. Amun hi Nalau nyanggup, putiri hakun jari darangan ni. Eh...Mumuh kunu
Nalau...Balalu katuk Hindra hanye nyanggup.
Ahirni welum balewu re'an hanye andri putiri.
ngaranni haut narangan kawan Umpu, lebih hante tangung jawab saurang, daya
puang ekat nyamelum Tenga erai, kude naan pulak Tenga lain sa harus nawiwit
napariku. Amun lana hi Nalau tau amuan malandau, itati ha payuang amuan manyubuh
rereu usaha pakarang, Amun lana ekat ngulah tuak...Ha itati sambil ngume na'un
hanye. Daya sa ngaranni itamelum itamaya,
himat sabalalu nganak nukui . Balalu, Uma kalawah ni wadik iwei putiri,
siwuntung, nganak hanye. Makin lawah makin Dedeh anak ni, ewww....Haut nadap
panai paner tahan hengau basurah, biar ang himat intuh. Dami haut iyuh tanan
nelang tiba taduh umu, ha naan kunu darangan Nalau na hamen naua ume taun.
Kasungu kadinung Kabun kalaka. "Andrau yena, aku hamen lepuh nau'a ume,
uneng nu hang lewu pangempu erang pitus. Amaka lawah aku mudi." eaw
putiri, darangan Nalau. "Hayu,ada unte mudi."eaw Nalau. Puang lawah
udi putiri tulak, inun sa ngulah pada anak ni na salenga ngiak. Nelang kiak ru
numa ang iyuh arau budas. Uyuh hi Nalau, ngampisuni ni ngantung na tantulu,
hampe Tawang akal hi Nalau ,bu itung lana
ni putiri ru nantulu anak ni nasiang nanyanyi. Kude ngaran ni upu, ang himat
tau manyanyi, eka t naan isa lengan nyanyi sa ireket hang kunu Nalau, hanye yiru
lengan kakuyuku punei sadi. "Hayu Suni anak, iti amahnu manyanyi kala lagu
inehnu sadi." eaw Nalau sambil ngakupuk para anakni "Sariak saringkay,
kayu basai rumang Bali, ayu takam nguut tuak Nalau, himpan takam tau jari
putiri." Salenga nik suni anakni, Nelang nuntut amah ni manyanyi
lagi. Silaalut anak ni manyanyi baya amahni, Balalu bahimat here rueh
manyanyi ni. (Puang hi Nalau kaitung janyini ma darangan ni, puang iyuh
kaantuhan wusi lengan kakuyuku yiru). Putiri mudi teka ume, rudus eleh riu mate
ni hang penah wanawang piamaian lewu karengei hi Nalau manyanyi wusi kakuyukuni
sadi baya anak ni
"Hiah, nalau...daya inun sa hanyu melanggar janyi nu hang pamulaian tareh narangan, inun sa hanyu taduh lagi hamen andri aku?" gagulus budas tungkau putiri, nelang tulak mandrus ma tapi'an, bapakaian baju mamaeh. Nelang tatap rarudus riu mate, heangkut-hengkut hanye ngandru nuen hang rapuan. Namir pipik lewu Makai ebak , namik patah nutup lantai sa teka paring batung nampe Mahi iluwang.
"Hiah, nalau...daya inun sa hanyu melanggar janyi nu hang pamulaian tareh narangan, inun sa hanyu taduh lagi hamen andri aku?" gagulus budas tungkau putiri, nelang tulak mandrus ma tapi'an, bapakaian baju mamaeh. Nelang tatap rarudus riu mate, heangkut-hengkut hanye ngandru nuen hang rapuan. Namir pipik lewu Makai ebak , namik patah nutup lantai sa teka paring batung nampe Mahi iluwang.
Bulu sambil ngiak hanye maharung hang lantai penah lewu, nunyu hi Nalau nutup inun maka iluwang hang lewu here." Ari...Nalau hampe janyi haut, daya hanyu puang negei papanerannu sadi, amaka ku kahaba akal, aku iwadik lagi jari punei nanan naun rueh pana anak." Ha....nyalah Ulun rapui hi Nalau namir nutup kawan luwang lewu, takut darangan ni samiding tulak die nelang sasal ateini ang iyuh ulek Karawah. Inun ka daya, janyi tatap janyi. Balalu huyu putiri anak ni mihanyung kakuyuku yiru Hindra lagi, Nelang anakni manyanyi lengan kakuyuku yiru, bulu tumu kawan wulu yalah wulu punei teka palat pe'e mamai ma bakulaling, Putut wisis, ulu alep, kahapang, pingang hampe diung sikak erang katengaan litar. "Tulak aku, Uneng naun rueh pana anak mamaeh." nelang kiak ni numa budas Ka'i puang katanan anak darangan ni. Luput paner yiru, mangiup tengani magin halus Balalu iwdik jari wurung punei kamulek. Udi hie sir sidingni mitah helang sansirang hatap rawen amiye, hampe ang dinung lagi ma awe patulakanni. Muneng hi Nalau baya anak ni, sa manyasal saumuran kawawaiandarangan.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar